1921 - Τα 'Φεβρουαριανά'

Πρωτεύουσες καρτέλες

Οι δεκαετίες 1910 και 1920 χαρακτηρίζονται από μία αυξανόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια, που επικεντρώθηκε στην αυξημένη τιμή του ψωμιού και στην αλόγιστη κερδοσκοπία των αλευροβιομηχάνων και αλευροπωλών. Το πρώτο σχετικό συλλαλητήριο οργανώθηκε το Γενάρη του 1917 και ακολούθησε το μεγάλο συλλαλητήριο του Φεβρουαρίου του 1921, το οποίο έγινε αιτία πολλών ταραχών στην πόλη.

Το συλλαλητήριο του Φεβρουαρίου οργανώθηκε από την Πανεργατική Ένωση, η οποία άρχισε να δραστηριοποιείται το 1914, μετά τη δίκη των Αθεϊκών. Βασικοί ομιλητές ήταν οι Αβραάμ Μπεναρόγια, εκπρόσωπος της Φεντερασιόν Θεσσαλονίκης, Θ. Αποστολίδης, γραμματέας της Πανεργατικής, και Σπ. Σταυράκης, καπνεργάτης. "Το σύνθημα για την έναρξη των ταραχών δόθηκε όταν ο Μπεναρόγια ακούγοντας ήχο πιάνου από ένα γειτονικό σπίτι σε μια αποστροφή του λόγου του είπε: "Ενώ εμείς μιλάμε για την πείνα του λαού, αυτοί παίζουν πιάνο". Το πλήθος ξεχύθηκε και άρχισε να καταστρέφει ό,τι έβρισκε στο δρόμο του. Οι καταστροφές συνεχίστηκαν και τη νύχτα. Την επομένη έγιναν συλλήψεις 109 ατόμων, μεταξύ αυτών και του Μπεναρόγια, ενώ οργανώθηκε αντισυλλαλητήριο από τους εμπόρους της πόλης και το Εργατικό Κέντρο, το οποίο εκείνη την περίοδο διοικούνταν από συντηρητικά στοιχεία…". Με εισαγγελική εισήγηση, στις 22 Φεβρουαρίου 1922, αποφασίστηκε η διάλυση της Πανεργατικής Ένωσης.("Βόλος, ένας αιώνας. Από την ένταξη στο ελληνικό κράτος (1881) έως τους σεισμούς (1955)", Εκδόσεις Βόλος, Βόλος 1999, σ. 167-168).

Οι φυλακισμένοι για τα Φεβρουαριανά γεγονότα. Διακρίνονται ο Αβραάμ Μπεναρόγια στην πρώτη σειρά των ορθίων, αριστερά της εφημερίδας και ο Αντ. Σαρόγλου αριστερά του Μπεναρόγια. Αρχείο Γ. Ζωιτόπουλου-Ζιούτου, ΔΗ.Κ.Ι.
Επιστολή του Γ. Ζωιτόπουλου προς τον πατέρα του. Στην επιστολή περιγράφονται λεπτομερώς τα γεγονότα του Φεβρουαρίου. Αρχείο Γ. Ζωιτόπουλου-Ζιούτου, ΔΗ.Κ.Ι.
Επιστολή του Αβραάμ Μπεναρόγια για τα Φεβρουαριανά. Αρχείο Γ. Ζωιτόπουλου-Ζιούτου, ΔΗ.Κ.Ι.
Μανιφέστο Πανεργατικού Κέντρου Βόλου. Αρχείο Γ. Ζωιτόπουλου-Ζιούτου, ΔΗ.Κ.Ι.
Φύλο της εφημερίδα Εργατική. Αρχείο Γ. Ζωιτοπούλου-Ζιούτου, ΔΗ.Κ.Ι.
Γεώργιος Ζωιτόπουλος. Δημοσιογράφος, δικηγόρος και υπεύθυνος έκδοσης της εφ. Εργατική. Διακρίθηκε στους εργατικούς και κοινωνικούς αγώνες του μεσοπολέμου και διετέλεσε Γενικός Γραμματέας της Προσωρινής Κυβέρνησης του Βουνού (1944). Αρχείο Γ. Ζωιτοπούλου-Ζιούτου, ΔΗ.Κ.Ι.